ေႏွးေကြးေနဦးမည့္ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ

ဒီေန႔ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၈ ရက္ေန႕ထုတ္ The Economist မဂၢဇင္းႀကီးက ေဆာင္းပါးကို ဘာသာျပန္ထားတာပါ... မ်က္မွန္တစ္လက္တည္း တတ္ၾကည့္မယ့္အစား၊ မ်က္မွန္ေပါင္းစံုတတ္ၾကည့္ရင္း စံုစံုလင္လင္ ျမင္ႏိုင္ေစလို႔တဲ့ ဆႏၵနဲ႔ျဖစ္ပါတယ္... ေဆာင္းပါးပါ အခ်က္အလက္ေတြဟာ မူရင္းေရးသားသူရဲ႕ အာေဘာ္ပါ... ကၽြန္ေတာ့္အာေဘာ္ မဟုတ္ပါဘူး... ဘာသာျပန္ရာမွာ အမွားအယြင္းရွိတယ္ဆိုရင္ ကၽြန္ေတာ့္အျပစ္ပါပဲ... ေဝဖန္ခ်က္မ်ားလည္း ေအာက္မွာ ေရးသြားႏိုင္ၾကပါတယ္... ေမာင္ G...

ေႏွးေကြးေနဦးမည့္ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ : ႐ွဳပ္ေထြးရွည္လ်ားေနသည့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ သမၼတျဖစ္ခြင့္လမ္းေၾကာင္း

စစ္တပ္က လႊမ္းမိုးထားတဲ့ အစိုးရဟာ ၂၀၁၁ မွာ ႏိုင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမွဳေတြ လုပ္ၿပီးခဲ့တဲ့ေနာက္ပိုင္းမွာ ႏိုင္ငံရဲ႕အထင္ရွားဆံုးေသာ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ဟာ လာမယ့္ႏွစ္မွာ သမၼတျဖစ္ႏိုင္၊ မျဖစ္ႏိုင္ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းဟာ မၿပီးျပတ္ႏိုင္ေသးတဲ့ ရွဳပ္ေထြးတဲ့ ေမးခြန္းႀကီး ျဖစ္ လို႔ေနပါတယ္။ ႏိုဘယ္ဆုရွင္၊ ကမာၻေပၚက အထင္ရွားဆံုး အမ်ိဳးသမီးေတြထဲကတစ္ဦး၊ ႏိုင္ငံရဲ႕အႀကီးမားဆံုး အတိုက္အခံပါတီျဖစ္တဲ့ NLD ပါတီရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ဆိုတဲ့ ဂုဏ္ပုဒ္ေတြကို ပိုင္ဆိုင္ထားသူ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အဖို႔ ျမန္မာရဲ႕ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကသာ ဆက္ၿပီး သူ႔ကို သမၼတျဖစ္ႏိုင္ခြင့္ကေန တားဆီးထားမယ္ဆိုရင္ ဒီဂုဏ္ပုဒ္ေတြဟာ ဘာမွမဟုတ္ေတာ့သလိုပါပဲ။ ႏိုင္ငံကို ျပန္လည္ထူ ေထာင္္မယ့္သူေတြအဖို႔ ဒီအေျခခံဥပေဒကို ေျပာင္းလဲဖို႔ဆိုတာဟာ အေရးအပါဆံုးေသာ စမ္းသပ္ခ်က္ ျဖစ္လို႔ေနပါတယ္။ လက္ရွိအေနအ ထားေတြကို သံုးသပ္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ဖြဲ႕စည္းပံုကို ျပင္ဆင္ႏိုင္ေရးဟာ ထင္ထားတာထက္ ပိုခက္ခဲႏိုင္ပါတယ္။

ဒီျပႆနာရဲ႕ရင္းျမစ္က ၅၉(စ)ပါ။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္မွာ စစ္တပ္ဘက္က အေျခခံဥပေဒသစ္ကို ေရးဆြဲစဥ္က သူတို႔အေၾကာက္ရဆံုး အတိုက္အခံ ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးလိုအင္ဆႏၵေတြကို တားဆီးပိတ္ဆို႔ႏိုင္ဖို႔ ျပင္ဆင္ခဲ့ရင္း သူ႔ကိုေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ခ်ထားခဲ့ပါတယ္။ ဒီပုဒ္မမွာ အဓိကအတားအ ဆီးက ႏိုင္ငံျခားသား အိမ္ေထာင္ဖက္၊ သားသမီးရွိသူ ဘယ္သူ႔ကိုမဆို သမၼတမျဖစ္ႏိုင္ေအာင္ တားဆီးထားပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစု ၾကည္ရဲ႕ ကြယ္လြန္သြားၿပီျဖစ္တဲ့ ခင္ပြန္းသည္ မိုက္ကယ္အားရစ္ဟာ ျဗိတိသွ်လူမ်ိဳး တကၠသိုလ္ဆရာ တစ္ေယာက္ျဖစ္ခဲ့ၿပီး၊ သူ႔သားႏွစ္ ေယာက္ဟာလည္း ၿဗိတိန္မွာ ေမြးဖြားၿပီး ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံသား ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ ကိုင္ဆာင္ၾကသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဒၚစုၾကည္ကို ၂၀၁၀ ေႏွာင္းပိုင္းမွာ ျပန္လႊတ္ေပးခဲ့ၿပီး သူက ၂၀၁၂ ဧၿပီမွာ က်င္းပတဲ့ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အျပတ္အသတ္ကို အႏိုင္ရခဲ့ပါတယ္။ ေရြး ေကာက္ခံကိုယ္စားလွယ္သစ္ ၄၃ ေယာက္ထဲမွာ တစ္ဦးအပါအဝင္အျဖစ္ လႊတ္ေတာ္ထဲဝင္ေရာက္ခဲ့ၿပီး ၂၀၁၅ အကုန္ေလာက္မွာ က်င္းပ မယ့္ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲမွာ ပါဝင္ဖို႔အတြက္လည္း အဆင္သင့္ျဖစ္ေနပါၿပီ။ ၂၀၁၅ မွာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြက သမၼတကို ေရြးခ်ယ္ေပးပါလိမ့္မယ္။ တကယ္လို႔သာ ျပႆနာမရွိဘူးဆိုရင္ အသစ္ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခံရမယ့္ NLD ရဲ႕ ဥပေဒျပဳအမတ္ေတြဟာ ေဒၚစုၾကည္ကို သမၼတအျဖစ္ တင္ေျမႇာက္ဖို႔ ရွိေနပါတယ္။

စစ္တပ္က ေရးခဲ့တဲ့ ဖြဲ႕စည္းပံုမွာ အားနည္းခ်က္ေတြ ရွိေနပါတယ္။ ဥပမာ၊ ဗမာလူမ်ိဳးေတြ အမ်ားစုျဖစ္ေနတဲ့ ဗဟုိအစိုးရကို ဆယ္စုႏွစ္မ်ား စြာ တိုက္ခိုက္ေတာ္လွန္ေနတဲ့ ကရင္နဲ႔ကခ်င္လို တိုင္းရင္းသားလူနည္းစုေတြအတြက္ ႏိုင္ငံေရးမွာ ပါဝင္ႏိုင္ခြင့္ကို မွန္မွန္ကန္ကန္ ထည့္ သြင္းထားျခင္းမရွိပါဘူး။ စစ္တပ္ရဲ႕ ႐ုပ္ေသး႐ုပ္ပါတီျဖစ္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုၾကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ဖံြ႕ၿဖိဳးေရးပါတီရဲ႕ ပါတီဝင္ေတြကေနစလို႔ NLD က လူေတြဆံုး အားလံုးလိုလိုေလာက္ဟာ ဖြဲ႕စည္းပံုနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုခုကိုေတာ့ မေက်မနပ္ျဖစ္ေနရတာေတြ ရွိေနၾကပါ တယ္။

အခုအခ်ိန္အထိကိုပဲ၊ ေယဘုယ်အေနနဲ႔ လက္ခံႏိုင္တာက ၾကံခိုင္ေရးပါတီရဲ႕ အမာခံတစ္ခ်ိဳ႕ကိုယ္ႏွိဳက္က တကယ္လို႔သာ ျမန္မာရဲ႕ႏိုင္ငံ ေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမွဳဟာ စစ္မွန္တယ္ဆိုတာကို ျပခ်င္ရင္ ၅၉(စ) ကို ျပင္ဆင္ဖို႔ လိုအပ္မယ္လို႔ ယူဆေနၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လေပါင္္း မ်ားစြာ ခ်င့္ခ်ိန္တြက္ခ်က္ၿပီးလို႔ ဇန္နဝါရီ ၃၁ မွာေတာ့ အမတ္ ၁၀၉ ေယာက္ပါဝင္တဲ့ လႊတ္ေတာ္ေကာ္မတီဟာ ဖြဲ႕စည္းပံုျပင္ဆင္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အၾကံဥာဏ္ေတြကို စုစည္းၿပီး အစီရင္ခံစာတစ္ေစာင္ တင္သြင္းခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအစီရင္ခံစာမွာေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသား အမ်ား စုဟာ ျပင္ဆင္ေရးကို မလိုလားၾကဘူးလို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒီေကာ္မတီမွာ ပါဝင္သူ အမ်ားစုဟာ ၾကံ့ခိုင္ေရးအမတ္အမ်ားစုပါ။ သူတို႔ဆီ ကို ျပည္သူေတြဆီကေန စာေပါင္း ၂ ေသာင္း ၈ ေထာင္ေလာက္ေရာက္လာၿပီး စာေတြမွာ ဖြဲ႕စည္းပံုေျပာင္းလဲေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အၾကံ ဥာဏ္ေတြကို ေရးသားေပးပို႔ခဲ့ၾကတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ လူူတစ္သိန္းေလာက္က လက္မွတ္ထုိးထားတဲ့ စာမွာေတာ့ ၅၉ (စ) အပါအဝင္ တပ္ မေတာ္သား ၂၅ % ကို လႊတ္ေတာ္မွာ ဆက္လက္ထားရွိေရးကို ေထာက္ခံေၾကာင္း လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ၾကပါတယ္။ ၅၉၂ ေစာင္ကပဲ ဒီပုဒ္ မကို ဖယ္ရွားဖို႔ အဆိုျပဳခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

NLD ဘက္ကလည္း ခပ္ျမန္ျမန္ပဲ တံု႔ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္အမတ္တစ္ဦးျဖစ္သူ ဦးေဇာ္ျမင့္ေမာင္ကေတာ့၊ ဒီလက္မွတ္ေရးထိုးမွဳကန္ ပိန္းဟာ ရန္ကုန္မွာရွိတဲ့ ၾကံ့ခိုင္ေရးပါတီဝင္ေတြၾကားထဲမွာ ျပဳလုပ္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး လူထုအျမင္ကို ကိုယ္စားျပဳမွဳမရွိဘူးလို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ သူ ေျပာတာမွန္တယ္ဆိုဦးေတာ့ ၾကံ့ခိုင္ေရးပါတီရဲ႕ အေျခခံအက်ဆံုး အဖြဲ႕ဝင္ေတြဟာ ေဒၚစုၾကည္ရဲ႕ သမၼတျဖစ္ခြင့္ကို လက္ခံႏိုင္ဖြယ္မရွိဘူး ဆိုတာကို ျမင္ေနရပါတယ္။

ဒီမွာလည္း မေက်လည္မွဳေတြ ရွိေနၿပီး သမၼတဦးသိန္းစိန္အေနနဲ႔ ၾကံ့ခိုင္ေရးရဲ႕အျမင္ထက္ လူထုရဲ႕အေတြးကို ပိုၿပီးဦးစားေပးခဲ့ပံု ရွိပါတယ္။ ဇန္နဝါရီလအေစာပိုင္းက ဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ မိန္႔ခြန္းမွာ သမၼတျဖစ္ခြင့္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သူ႔အျမင္ကိုေျပာျပခဲ့ပါတယ္။ သူ႔အေနနဲ႔ ေဒၚစုၾကည္ကို ဆန္႔က်င္ေနတဲ့ ဒီပုဒ္မကို ေျပာင္းလဲေပးေရး ေထာက္ခံမွဳဟာ သတင္းေခါင္းႀကီးေတြတိုင္းမွာ ေနရာယူခဲ့ၿပီး၊ သူ႔ရဲ႕ႀကီးက်ယ္ျမင့္ျမတ္တဲ့ ျပဳ ျပင္ေျပာင္းလဲေရးသမားဆိုတဲ့ ပံုရိပ္ကို ပိုအားေကာင္းေအာင္ ျဖည့္တင္းႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူေျပာခဲ့တဲ့အထဲမွာ လူေတြသိပ္သတိမ ထားမိတဲ့အခ်က္ပါလာပါတယ္။ “တကယ္လို႔ လူထုရဲ႕ႏိုင္ငံေရးလိုအင္ဆႏၵေတြဟာ လက္ရွိႏိုင္ငံေရးစနစ္က ျဖည့္စည္းႏိုင္တာထက္ ပိုမို က်ယ္ဝန္းလာမယ္ဆိုရင္ ႏိုင္ငံေရးအက်ပ္႐ိုက္မွဳေတြနဲ႔ပဲ ကၽြန္ေတာ္တို႔အားလံုး အဆံုးသပ္သြားပါလိမ့္မယ္။” တကယ္လို႔ အဲဒီလိုျဖစ္လာရင္ ေတာ့ “ဒီေန႔အထိ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေဆာင္ရြက္လာတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအရ လြတ္လပ္မွဳေတြကို လက္လႊတ္ရမွာပါ။ ဒီအတြက္ အားလံုးကို မွာၾကား ခ်င္တာက ဒီလိုကိစၥမ်ိဳးကို ဂ႐ုတစိုက္အေျမာ္အျမင္ရွိရွိ ကိုင္တြယ္ၾကဖို႔ပါပဲ”လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။

ဂ႐ုတစိုက္ အေျမာ္အျမင္ရွိရွိဆိုတာမ်ိဳးကို လက္ေတြ႕လုပ္ႏိုင္ဖို႔က ရွည္လ်ားတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ႀကီးပါ။ အသက္ ၆၈ နွစ္ရွိၿပီျဖစ္တဲ့ ေဒၚစုၾကည္ အတြက္ ဒီအခ်ိန္ကို ေစာင့္ႏိုင္ဖို႔ မလြယ္ပါဘူး။ လႊတ္ေတာ္ေကာ္မတီက တင္ခဲ့တဲ့ အစီရင္ခံစာဟာ လူထုသေဘာထား အနည္းငယ္ပဲ ပါဝင္ ခဲ့ပါတယ္။ အခုဆိုရင္ေတာ့ ဒီလိုအၾကံျပဳခ်က္မ်ိဳး ေထာင္ေသာင္းကို အမွန္တကယ္ေလ့လာႏိုင္မယ့္ ေကာ္မတီတစ္ရပ္ကို ဖြဲ႕စည္းၿပီးပါၿပီ။ ဒါကအခ်ိန္ယူမွာပါ။ အမ်ားသေဘာညီ ခိုင္မာတဲ့ အဆိုျပဳခ်က္ေတြ ေပါင္းစည္းမိသြားတဲ့အခ်ိန္မွာလည္းပဲ၊ အတားအဆီးအေနနဲ႔ ၇၅% ေသာ အမတ္ေတြရဲ႕ သေဘာတူညီခ်က္ကို ယူရဖို႔ကရွိေနဦးမွာပါ။ အခုအခ်ိန္မွာ တပ္မေတာ္သားကိုယ္စားလွယ္နဲ႔ ၾကံ့ခိုင္ေရးအမတ္ေတြ က လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ ၈၀% ကို ယူထားပါတယ္။ ေဒၚစုၾကည္နဲ႔ သူ႔ကိုေထာက္ခံသူေတြအဖို႔ ခရီးၾကမ္းႀကီးက ေရွ႕မွာေစာင့္ေနမွာေတာ့ အမွန္ပါပဲ။

Giacomo