ဖိုးသူေတာ္ ဦးမင္း ႏွင့္ လူဦးမင္း

ငယ္စဥ္ေက်ာင္းေနအရြယ္တုန္းက သင္ခဲ့ရဖူးသည့္ ကြမ္းအေၾကာင္းေရးစပ္ထားတဲ့ ကဗ်ာေလးႏွစ္ပုဒ္ အေၾကာင္းကို “ငယ္ဘဝမွာမွတ္မိေသာကဗ်ာမ်ား”ဆိုတဲ့ တက္ပိုဒ္ေလးမွာ ထည့္ေရးခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဒီကြမ္းယာ၊ ကြမ္းေသြးအေၾကာင္း အျပိဳင္ေရးဖြဲ႔ခဲ့ၾကတဲ့ လူဦးမင္းႏွင့္ ဖိုးသူေတာ္ဦးမင္းတို႔ကို လူတိုင္းနီးပါးေလာက္က သူတို႔အေၾကာင္းႏွင့္ သူတို႔ႏွစ္ဦး အျပိဳင္ေရးစပ္သီကုန္းခဲ့ၾကေသာ အျခားေသာကဗ်ာေတြကို ေသခ်ာမသိၾကေပမယ့္ လူဦးမင္းရယ္၊ ဖိုးသူေတာ္ဦးမင္းရယ္ လို႔သာဆိုလိုက္ရင္ျဖင့္ အကုန္နီးပါးသိၾကဖူးမွာပါ။ (ကၽြန္ေတာ္လဲ အတူတူပါပဲ။) သူတို႔ႏွစ္ဦးဟာ ျမန္မာတို႔ရဲေနာက္ဆံုးနန္းဆက္ ကုန္းေဘာင္မင္းဆက္မွာ အေတာ္ေလးကို အမည္ေက်ာ္ၾကား ဂုဏ္သတင္းထြားခဲ့ၾကတဲ့ ျမန္မာ့စာဆိုေတာ္ၾကီးေတြထဲမွာ ပါဝင္တဲ့ ျမန္မာကဗ်ာစာဆိုႏွစ္ဦးပါပဲ။

ဖိုးသူေတာ္ဦးမင္း

ခတ္ရင္းစြယ္စံု စိန္ေတာင္ႀကီးႏွင့္-ခ်ီ ေတာင္သူႀကီးရုပ္ဖြဲ႔ ဒံုးခ်င္းေရးသူ ဖိုးသူေတာ္ဦးမင္း၏ ေမြးဌာနီမွာ မိတၳီလာကန္ေအာက္ ပင္းတလဲျမိဳ႕အနီး ေရေဝရြာ ဖြားရာဇာတိျဖစ္သည္။ ငယ္အမည္မွာ “ေမာင္မင္း” ျဖစ္သည္။ ေနာက္ဖိုးသူေတာ္အျဖစ္ေနရာ ငယ္နာမည္မေပ်ာက္ပဲ ဖိုးသူေတာ္ဦးမင္းဟု အမည္ထင္ရွားေလသည္။ အမရပူရျမိဳ႕ ပုဂံမင္း၊ မင္းတုန္းမင္းတိုရဲ႕ ဘၾကီးေတာ္ ရတနာပူရ စတုတၳမင္းတရားၾကီး (စစ္ကိုင္းမင္း) လက္ထက္တြင္ စာတိုေတာ္အျဖစ္ျဖင့္ ဝင္ထြက္ခစားရသည္။ စာဆိုေတာ္ လူဦးမင္းႏွင့္ အခ်ီအခ်ဆိုရ ေရးရသည္။ကုန္းေဘာင္ ေ႐ႊဘိုမင္းတရားႀကီး လက္ထက္အထိ ဖိုးသူေတာ္ဦးမင္းသည္ ေတးထပ္၊ ခြန္းေထာက္၊ သျဖန္၊ ေလးခ်ိဳးၾကီး၊ ရတု၊ ဒံုးခ်င္းမ်ားကို ေရးသားဖြဲ႔ဆို သီကုန္းေလ႔ရွိသည္။

ေရေဝရြာကို ႏႈတ္လႊတ္ “ရေဝ”ဟု အေခၚမ်ားၾကသည္။ ေရွးက ယင္းအရပ္၌ မိုးရြာသြန္းသည့္အခါ ေတာေရေတာင္ေရမ်ား ျပည့္လွ်ံတက္လာရာ အေရွ႕ဘက္ မိတၳီလာကန္အေရာက္ စီးဆင္းသြားသည္။ထုိအရပ္မွေန အေရွ႕အေနာက္သို႔ ေရမ်ားခြဲေဝ စီးဆင္းသြားၾကသျဖင့္ “ေရေဝအရပ္”ဟုေခၚေၾကာင္း မွတ္သားရေပသည္။

သကၠရာဇ္ ၁၁၉၉-ခုႏွစ္တြင္ ကုန္းေဘာင္ေ႐ႊဘို မင္းတရားႀကီး နန္းတတ္၍ ဥကင္သမဂၤလာ အခမ္းအနားဖြင့္ေသာအခါ အမတ္ႀကီး ဦးေပၚဦး၊ စာဆိုေတာ္ဦးမင္း၊ ဝက္မစြတ္ၿမိဳ႕စား ဒုတိယ န၀ေဒးတို႔ႏွင့္အတူ ဘုန္းေတာ္ဖြဲ႔ ရတုမ်ားကို အၿပိဳင္ ေရးသားဆက္သြင္းရသူျဖစ္သည္။

လူဦးမင္း

သကၠရာဇ္ ၁၁၆၂ ခုႏွစ္ တေပါင္းလဆန္း ၅ ရက္ အဂၤါေန႔ဖြားျမင္သည္။ဇာတိမွာ ေရႊဘိုျမိဳ႕ ေျမာက္လက္အရပ္၊ ေရွးအေခၚ ငါးရာနဲ၊ ယခုအေခၚ ငရနဲဇာတိျဖစ္သည္။ငယ္မည္မွာ ေမာင္စံရႊင္္ ျဖစ္ျပီး မယားမွာ ငရနဲျမိဳ႕သူ မခက္ျဖစ္သည္။

အမရပူရ ဒုတိယျမိဳ႕တည္ ကုန္ေဘာင္မင္းတရားလက္ထက္ ေနမ်ိဳးသီရိေက်ာ္ထင္ ဟူေသာဘြဲ႔အမည္ျဖင့္ ကြမ္းဖိုးစား၊ ကြမ္းဖိုးထိန္းအျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ရသည္။

ပုဂံမင္းတရားလက္ထက္ ေယာက္ဖမင္းသား ေမာင္ေက်ာက္လံုးက ကြမ္းဖိုးထိန္း ေနမ်ိဳးသီရိေက်ာ္ထင္ကို သနားေတာ္မူပါမည့္အေၾကာင္း သံေတာ္ဦးတင္ရာ ခြင့္သနားေတာ္မူေသာေၾကာင့္ မင္းသားေမာင္ေက်ာက္လံုးႏွင့္ အတူေနရသည္။ေနာင္ ေတာင္ငူ၊ ေရႊက်င္သို႔ စစ္ခ်ီရာ လိုက္ပါရ၍ ေရႊက်င္ျမိဳ႕၌ ေခတၱေနရသည္။

ေနာက္ မင္းတုန္းမင္းတရားၾကီးလက္ထက္ေတာ္၌ အိမ္ေရွမင္းတပ္မင္းေတာ္တြင္ ခစားရသည္အခါ ေနမ်ိဳးသခၤယာဘြဲ႔အမည္ျဖင့္ နာခံေတာ္ရာထူးကို သနားေတာ္မူ၍ ရိကၡာေတာ္လစားမ်ားျဖင့္ ခ်ီးေျမွာက္ခံရသည္။

စာဆိုေတာ္ ဖိုးသူေတာ္ဦးမင္းဆက္သြင္းသမွ် ေဒြးခ်ိဳး၊ ေလးခ်ိဴး၊ ေတးထပ္၊ ခြန္းေထာက္၊ သျဖန္၊ ဘုန္းေတာ္ဘြဲ႔၊ ေလးခ်ိဳးၾကီး၊ ဒံုးခ်င္း၊ ၁၂ရာသီဖြဲ႔ေသာ သီခ်င္း၊ ကဗ်ာမ်ားကို ဖတ္ေလွ်ာက္ရသည္။

မိမိကိုယ္တိုင္လည္း ေလးခ်ိဳးၾကီး၊ ေတးထပ္၊ ခြန္းေထာက္၊ သျဖန္၊ ၁၂ရာသီဖြဲ႕၊ ေဒြးခ်ိဳး၊ ေလးခ်ိဳး၊ သီခ်င္းမ်ားကို ေရးသားေလ႕ရွိသည္။၁၂၃၃ ခုႏွစ္ အသက္ ၇၁ႏွစ္မွာ အဖ်ားေရာဂါႏွင့္ အနိစၥေရာက္ရသည္။

လူဦးမင္းအနိစၥေရာက္သည့္အခါ ဝတ္လွ်က္ရွိေသာ အကၤ်ီအိတ္ထဲမွ ထန္းရြက္စာလႊာေလးတစ္ခု ေတြ႕ရသည္မွာ-

“အဇၨတေဂၢ၊ ေန႔ေရလို႔ လြမ္း။

ႏွမေမာင့္ကိုခ်စ္တာျဖင့္ နည္းရစ္ေတာ့ဝမ္း။”

ထိုစာလႊာေလးကို က်န္ရစ္သူေဆြးမ်ိဳးတို႔က လူဦးမင္းဇနီးကိုေပး၍ လူဦးမင္း၏ ေနာက္ဆံုးအခ်ိဳး သျဖန္းေလးကို သူဇနီးသည္က ေကာင္းစြာသိမ္းဆည္းထားေလေတာ့၏။

လူဦးမင္း၏အေၾကာင္းကို စစ္ကိုင္းျမိဳ႕ ေညာင္ပင္သာဆရာၾကီး သူေတာ္ဦးပုည မိန္႔ခ်က္မွာ ရတနာပူရ စတုတၳျမိဳ႕တည္ ဘၾကီးေတာ္မင္းတရားၾကီးလက္ထက္ေတာ္တြင္ မံုေရြးဆရာေတာ္ေမတၱာစာကို သကၠရာဇ္ ၁၁၈၉ ခုႏွစ္ နယုန္လဆန္း ၃ ရက္ တနလၤာေန႔တြင္ ေရးစီ၍ျပီးသည္။ ေနာက္တေန႔ နယုန္လဆန္း ၄ ရက္တြင္ ဘၾကီးေတာ္မင္းဆီသို႔ ဆက္သြင္းရာ ေဖာင္ေတာ္ဦး စႏုေဆာင္တြင္ စံေတာ္မူေနစဥ္ ညီလာခံမူးမတ္အေပါင္းတို႔ေရွ႕တြင္ ေရႊတိုက္အတြင္းဝန္မင္းၾကီး မဟာသက္ေတာ္ရွည္ ဆက္သသည္။ သံေတာ္ဆင့္ မင္းေက်ာ္သီရိ ၊ ငယ္မည္ ေမာင္ရႊင္ဟု ဖတ္ေလွ်ာက္ရသည္ဟု မိန္႔သည္။ ထိုေမာင္ရႊင္ဆိုသူမွာ ေမာင္စံရႊင္ ေခၚ လူဦးမင္းျဖစ္ေပသည္။

ဖိုးသူေတာ္ဦးမင္းႏွင့္ လူဦးမင္းတို႔ ေက်ာ္ေစာေသာအခါသည္ကား ဘၾကီးေတာ္မင္းတရား နန္းမေတာ္မယ္ႏုတို႔ လက္ထက္က စလာေပသည္။

ထိုလက္ထက္ေတာ္က ဖိုးသူေတာ္ဦးမင္းႏွင့္အတူ စာဆိုေတာ္အမႈကို ထမ္းရြက္ရေသာေၾကာင့္ လူေမာင္မင္း ဟုေခၚတြင္ေစရန္ အမိန္႔ေတာ္မွတ္ေတာ္မူသျဖင့္ လူေမာင္မင္း ဟု ထင္ရွားျခင္းျဖစ္သည္။

ရတနာပူရအင္းဝျမိဳ႕ နန္းမေတာ္မယ္ႏု ေတာင္ေလသာ၌ ညအခါလသာတြင္ စံေတာ္မူေနစဥ္ ဦးမင္းႏွစ္ပါးအား “ေမာင္မင္းတို႔ စာဆိုရမည္။ သူေတာ္ဦးမင္း စာခံတာကို လူဥိးမင္းက စာ အုပ္ရမည္”ဟု မိန္ေတာ္မူသျဖင့္-

သူေတာ္ဦးမင္းက - ကု႑လာ ဒုမၼာကေပါ။

လူဦးမင္းက - ဂုေမၻာဂုမၻီႏွင့္ တပသီဇာဓိုရ္ဝိတ္ကယ္တို႕ ေဆးၾကိတ္တဲ့ေတာ။

ေနာက္တေန႔ နန္းမေတာ္ၾကီးက ပဲျဖဴျပဳတ္ကေလး ပြဲေတာ္တည္ေနရင္း

“ဆရာၾကီးတို႕ ပဲျဖဴကေလးသည္ ငါတို႕ႏိုင္ငံကသာထြက္လို႔သာ။ တစ္ပါးႏိုင္ငံကထြက္ရင္ ပဲတစ္ျပည္ ေရႊတစ္ၾကက္ဥတန္တယ္။ အလြန္မွ စားလို႔အရသာရွိေပတယ္။ လူေမာင္မင္းက စာခံ၊ သူေတာ္ဦးမင္းက စာအုပ္ စာဆိုရမည္။ ”

လူဦးမင္း- ပဲကေလးက စိမ့္လိုက္တာ၊ ေျပာစရာ ရဘူး။

သူေတာ္ဦးမင္း- ညအခါ လသာကို ေတာ္သံုးတယ္၊ ေလပုန္းကျမဴး။

နန္းမေတာ္ၾကီးလဲ ရယ္ေတာ္မူ၍ ဆုေတာ္မ်ားေပးေတာ္မူသည္။

ထားဝယ္ျမိဳ႕ဝန္က မယ္ကယ္ႏွစ္ကို လွပစြာျပဳလုပ္၍ နားပန္ေတာ္ ဆက္သရာ ထိုနားပန္းေတာ္ကို စာဆိုေတာ္ ေလးဦး စာဆိုေတာ္မူျပီးမွ ပန္ေတာ္မူမည္ ဟု မိဖုရားၾကီးမိန္႔ေတာ္မူခ်က္အရ ပထမအပိုဒ္ကို လူဦးမင္း၊ ဒုတိယအပိုဒ္ကို ဖိုးသူေတာ္ဦးမင္း၊ တတိယအပိုဒ္ကို ရကန္ဆရာၾကီး ဦးတိုး၊စတုတၳအပိုဒ္ကို ရကန္ဖ်က္ဆရာ ဦးလန္း စာဆိုေတာ္ ေလးဦးက အလွည့္က် ႏႈတ္ျဖင့္ေလွ်ာက္တင္ၾကသည္မွာ -

လူဦးမင္း။ ။ ဆင္ေတာ္ရန္ ပန္နားကပ္၊ ေက်ာက္ျမတ္ကတဲ့ မျခယ္၊

ဖိုးသူေတာ္ဦးမင္း ။ ။ သေဘၤာပါ မယ္ကယ္ႏွစ္မွာ၊ နတ္ယစ္သည့္ႏွယ္၊

ရကန္ဦးတိုး။ ။ သီလကုတ္ ေၾကာင္ၾကိဳးသြယ္၊ စံပယ္တင္ျခယ္သန္း၊

ရကန္ဖ်က္ဦးလန္း။ ။ ေရႊဥဘာ ေရာင္ျခည္ေဝွ႔တယ္၊ နန္းေမ့ဆင္ပန္း။

ရုတ္ျခည္းေပၚ၍ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ မဆိုင္းမတြ ေလွ်ာက္ဆိုၾကလွ်င္ မိဖုရားေခါင္ၾကီး အလြန္ဝမ္းေျမာက္ေတာ္ မူပါသျဖင့္ နားပန္းေတာ္ ဆင္ျမန္းေတာ္မူျပီးလွ်င္ စာဆိုေတာ္ ေလးေယာက္တုိ႔ကို ဝတ္စံုတစ္စံုစီႏွင့္ တစ္ပိႆာရွိ ဒိုင္ခြက္တစ္ခြက္စီ ခ်ီးေျမွာက္ေတာ္မူေလသည္။

ဆက္ရန္......

ဆက္လက္ၾကိဳးစားပါဦးမည္။